Metoda delficka - sposób na podejmowanie lepszych decyzji biznesowych dzięki zbiorowej mądrości

Podejmowanie decyzji biznesowych to nie lada wyzwanie. Szczególnie gdy stawka jest wysoka, a dostępne informacje niepełne lub niejednoznaczne. W takich sytuacjach często polegamy na opiniach ekspertów. Ale co zrobić, gdy różni eksperci mają odmienne zdania? Jak wybrać najlepsze rozwiązanie, gdy każdy patrzy na problem z innej perspektywy?

Czym jest metoda delficka?

Metoda delficka to systematyczne podejście do podejmowania decyzji, które wykorzystuje zbiorową mądrość ekspertów. Została opracowana przez RAND Corporation w latach 40-tych XX wieku, początkowo na potrzeby prognozowania rozwoju technologii wojskowych. Nazwa nawiązuje do starożytnej wyroczni w Delfach. Choć, w przeciwieństwie do tajemniczych przepowiedni, metoda ta opiera się na rygorystycznej metodologii naukowej.

Ekspertami w badaniu delfickim nie muszą być wyłącznie osoby z tytułami naukowymi. Doświadczenie życiowe jest tutaj także ważne. Im więcej różnych perspektyw na to samo zjawisko, tym lepiej. Przy czym wszystkie osoby zaproszone do badania muszą mieć kompetencje do udzielenia odpowiedzi na pytanie.

Rezultatem badania delfickiego zawsze jest liczba. Dzięki temu z poziomu niejasnych ogólników (może, dużo, mało, rzadko, często, ważne, nieważne) możemy zejść na poziom konkretów (23%, 1290 pacjentów, 77 258 EUR, priorytet 1, priorytet 2, priorytet 3) a także liczbowo określić poziom konsensusu ekspertów (wyrażony w odchyleniu standardowym). Dzięki temu metoda delficka jest szeroko stosowana w dziedzinach takich jak prognozowanie, planowanie strategiczne, ocena ryzyka i wszędzie tam, gdzie chcemy podejmować decyzje w oparciu o rzetelne dane o jakimś zjawisku, potrzebach, lub przyszłości, a trudno pozyskać je za pomocą innych badań np. eksperymentów laboratoryjnych.

Jak to działa? - Cztery filary skuteczności metody delfickiej

W skrócie, badanie delfickie polega na iteracyjnym i anonimowym procesie wymiany informacji w grupie ekspertów. Naprzemiennie dokonuje się rund estymacji liczbowych oraz uzasadniania swojej pozycji. Po osiągnięciu z góry ustalonego poziomu konsensusu, lub po odbyciu przewidzianej lubczy rund, końcowe wyniki pochodzą z ostatniej rundy estymacji, a zapis argumentacji może posłużyć za ich wyjaśnienie.

Badania delfickie może przyjmować różne postacie i warianty, dlatego warto przyjrzeć się czterem podstawowym cechom badania, które są absolutnie konieczne:

Anonimowość

Eksperci nie powinni wiedzieć kto przedstawił jakie informacje merytoryczne takie jak poszczególne estymaty i argumenty. Celem anonimowości zachowanie jak największej obiektywności. Anonimowość skłania do samodzielnego myślenia, swobodnego wyrażania swoich myśli i zmiany zdania bez “utraty twarzy”. Pozwala na skupienie się wyłącznie nad przedmiotem sprawy, a nie na tym kto o nim mówi, czy jest przez nas lubiany i jakie ma poważanie społeczne. W ten sposób eliminujemy też szereg negatywnych efektów myślenia grupowego takich jak: presja grupy, nieśmiałość, ukrywanie niepopularnych opinii czy podążanie za zdaniem osób postrzeganych za lidera lub autorytet.

Iteracyjność

Badanie delfickie zakłada możliwość usprawnienia swojej pozycji przez każdego eksperta. Dlatego zbieranie informacji prowadzone jest rundami. Typowo wystarcza przeprowadzenie dwóch lub trzech rund. Zbyt długie procesy mogą doprowadzić do wymuszonego konsensusu - sytuacji, w której eksperci zmieniają swoje odpowiedzi głównie po to, żeby zakończyć już badanie.

Analiza statystyczna

Zarówno wynik badania jak i pomiar konsensusu powinny być obiektywnymi wynikami statystycznymi. Są dwa elementy, które trzeba obliczyć każdorazowo po fazie estymacji. Średnia - główny rezultat fazy oraz odchylenie standardowe - jak daleko od średniej znajduje się typowa odpowiedź eksperta. Im mniejsza miara odchylenia standardowego tym większy konsensus. Taki sposób liczenia wyników pozwala nam na zachowanie obiektywnego i przejrzystego pomiaru.

Informacja zwrotna

Badanie delfickie zakłada, że eksperci rewidują swoje stanowiska widząc odpowiedzi innych panelistów i porównując je ze swoim. Dotyczy to zarówno zbiorczego wyniku liczbowego rundy jak i analizy jakościowej. Istotnym elementem procesu jakościowego jest ujawnianie przyczyn podania takiego, a nie innego wyniku, aby cała grupa mogła decydować w oparciu o zebraną wspólnie wiedzę. Kluczowym narzędziem jest tu argumentacja, która ma na celu doprowadzenie do konsensusu poprzez dialog.

Jak Swarmcheck wspiera każdy z filarów?

Zbudowaliśmy system, który umożliwia przeprowadzenie badania delfickiego w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że zamiast długiego i uciążliwego procesu wysyłania ankiet, zbierania odpowiedzi i opracowywania wyników, wszystko dzieje się automatycznie w systemie. Dzięki temu wyniki można uzyskać nawet podczas jednego spotkania. Jest także możliwość ustawienia czasu na rundę i pracy asynchronicznej, co może być potrzebne dla ekspertów, którzy nie mogą zebrać się w tym samym czasie.

Swarmcheck APP w najwyższym stopniu dba o filary skuteczności metody:

•  Proces estymacji liczbowej  oraz anonimowe tworzenie wspólnej mapy argumentacji, która ujednolica dyskusję całej grupy dla danego pytania w całym procesie, bez potrzeby opracowywania wniosków przez moderatora badania.

• Wbudowane narzędzia moderatorskie do zarządzania rundami pozwalają na sprawne przechodzenie przez fazy badania. Moderator widzi wyniki liczbowe w czasie rzeczywistym i ujawnia je uczestnikom jednym kliknięciem. W fazie dyskusji system oznacza nowe argumenty na tej samej mapie, dlatego wszyscy widzą jakie są nowe informacje i jak odnoszą się do wcześniej zgromadzonej wiedzy.

• System zbiera wyniki indywidualne oraz automatyczie, w czasie rzeczywistym prowadzi analizę statystyczną dla wszystkich rund. System posiada też dodatkowe funkcje analityczne pozwalające na analizę zakresów odpowiedzi, a także analizę ilościową i grafową dyskusji.

• Automatycznie generowana jest przejrzysta informacja zwrotna dla wszystkich uczestników. Podsumowanie wyników jest łatwe nie tylko dla użytkowników, ale dla osoby zamawiającej badanie. W przeciwieństwie do wielu innych metod dyskusji w badaniu delfickim, wykorzystanie grupowego mapowania argumentacji pozwala na uzasadnienie słowne tego skąd wzięły się ostateczne wyniki liczbowe. Dzięki tym cechom, przygotowanie raportu lub publikacji naukowej jest bajecznie proste.

Przekonaj się w praktyce

Badanie delfickie wspomagane komputerowo to szybka i sprawdzona metoda zbierania pewnych informacji. Odpowiednio dobierając grupę i trzymając się czterech filarów metody i Ty możesz przeprowadzić własne badanie delfickie.

Jeśli zastanawiasz się jak to zrobić, napisz do nas a udzielimy Ci bezpłatnej konsultacji.

Źródła

Khodyakov, D., Grant, S., Kroger, J., & Bauman, M. (2023). RAND methodological guidance for conducting and critically appraising Delphi panels. RAND. https://www.rand.org/pubs/tools/TLA3082-1.html